Farmakoloji kelimesinin kökü olan 'farmako' bugün bizim için 'ilaç' ve 'tedavi' anlamına gelirken, kelimeyi türeten Yunanlar için 'zehir' anlamına da geliyordu. Belki de tamamen haksız değillerdir...
İlaç kaynaklı kirliliğin, ekosistemlerin bütünlüğünü tehdit ettiği son yapılan küresel araştırmalarda ortaya çıktı. İlaçların sebep olduğu kirlilik, bugün üzerine daha fazla konuşulan plastik temelli kirlilikten daha az tehlikeli değil.
Dünyadaki tüm sularda (yer altı, göl, deniz, okyanus, nehir vb.) ve tüm kıtalarda 61 farklı ilaç tespit edildi. İncelenen suların yüzde 43'ünde en az bir aktif toksik madde ile sağlık güvenliği sınırının aşıldığı ortaya çıktı.
İlaç firmalarının ilaç içeriklerini değiştirmesi gerekliliğinin yanı sıra doktorların da reçete yazarken daha temkinli olması gerektiğine dikkat çeken araştırma; metamfetaminle uyuşturulmuş yunuslar, antidepresan açısından zengin su içen kurbağalar, başka ilaç atıklarına maruz kaldıkları için üreme yeteneğini kaybeden balıklar ve kuşlar araştırmanın en dikkat çekici bulguları arasında yer alıyor.
Yirmi yılı aşkın süredir, bizim ve çiftlik hayvanlarının aldığı ilaçların atıklarının biyosferin dinamiklerini etkilediği biliyorduk. Bu araştırma ile beraber ilaç kaynaklı çevre kirliliğinin boyutlarını da anlamlandırabiliyoruz.
Yapılan araştırmada sularda ilaç kirliliğinin yaygınlığı, 104 ülkedeki 1052 lokasyondan alınan nehir suyunda 61 farklı ilacın ölçüldüğü geniş ölçekli bir coğrafi çalışmada yakın zamanda analiz edildi. Sonuç? İncelenen örneklerin yaklaşık yüzde 43'ünde en az bir aktif toksik madde ile sağlık güvenliği sınırının aşıldığı ortaya çıktı.
Tehlikeli Karışımlar
Ayrıca en kirli sularda, aktif toksinlerin diğer moleküllerle etkileşime girerek tehlikeli karışımlar halinde doğayı kirlettiği ortaya çıktı. Bu kirliliğe neden olan maddeler arasında geniş bir yelpazede insan ve veterinerlik ürünleri bulunuyor. Bilim insanlarının sorunu sınırlamak için önerdiği reçete ise çok basit; kolay kolay reçete yazmamak.
Sağlık çalışanlarının reçeteler konusunda daha temkinli tutumlar benimsemelerini tavsiye eden araştırma, üretici firmaların da ilaçların çevresel etkileriyle daha fazla ilgilenmeleri gerektiğini vurguluyor.
Haber: Alessio Cozzolino / Corriere della Sera
Çeviri: Efe Yelbuğa / 35 Punto