Arkeolog Bora Eşiz’in hazırladığı “Derin bir nefes al, Ege’desin!” sergisi 3 Şubat 2025 Pazartesi günü Selçuk Efes Müzesi’nde sanatseverlerle buluşuyor.
“Derin bir nefes al, Ege’desin” sergisi Ege Denizi havzasının arkeolojisi, mitolojisi ve geleneksel yaşamından alınan ilhamla hazırlanan Ege konulu 51 yapıttan oluşuyor ve Ege’de olmanın, Egeli olmanın ruhunu hissettirmeyi amaçlıyor.
Adını Atina’nın efsanevi kralı Aigaios’tan (Egeos) alan Ege Denizi, Türkiye ve Yunanistan arasında yer alan ve yüzlerce koy, burun, ada ve kayalık gibi coğrafi yüzey şekillerini barındıran bir denizdir. Tarih boyunca çeşitli isimlerle anılan Ege Denizi, Antik Yunan kültüründe Arşipel (αρχιπέλαγος) olarak ifade edilmiş. Antik Roma Döneminde ise Mare Aegaeum adıyla bilinen bu deniz, günümüzde bazı dillerde “Beyaz Deniz” anlamına gelen sözcüklerle söyleniyor.
Ege Denizi’ni çevreleyen kıyılar kadar, bu deniz tarafından çevrelenen adalar da tarih boyunca insanoğlunun yoğun ilgisini çekmiş ve irili-ufaklı sayısız yerleşime ev sahipliği yapmış. Dünya uygarlık tarihinde önemli yer sahip yerleşimlerin, dönüm noktası kabul edilen buluşların bilime, sanata, kültüre büyük katkıları olan bilim insanlarının Ege Denizi ve çevresiyle anılması bu denizin insanlık tarihindeki haklı önemine vurgu yapmaktadır.
Güneyde Girit ve Rodos ile sınırlanan Ege Denizi batı ve kuzeyde Yunanistan anakarasıyla, doğuda ise Türkiye kıyılarıyla çevrelenmiştir. Antik Çağın önemli ve büyük gelişmelerine sahne olan yerleşimleri Ege Denizi kıyıları ve adalarında inşa edilmiştir. Anakara Yunanistan’da Atina-Pire, Selanik, Eretria, Thebai, Epidauros, Korinth ilk akla gelen şehirlerden bazılarıdır. Antik Çağda önemli yerleşimlere sahne olan Ege Denizi’ndeki adalardan bazıları Delos, Naxos (Nakşa), Khios (Sakız), Lesvos (Midilli), Thasos (Taşoz), Kos (İstanköy), Samothrake (Semadirek), Rodos ve Girit’tir. Batı Anadolu kıyılarındaysa Smyrna (İzmir), Ephesos (Efes), Klaros, Miletos, Priene, Halikarnassos (Bodrum), Knidos, İassos, Troia, Assos, Kyme, Pitane, Phokaia, kıyıdan biraz daha iç kısımlardaysa Pergamon (Bergama), Aigai, Aphrodisias gibi pek çok antik yerleşim bulunmaktadır. Mimarlık harikası sayılan anıtsal tapınakların, mühendislik başyapıtı kabul edilen kamu yapılarının hatta Dünyanın Yedi Harikasından sayılan bazı binaların da Ege Denizi ve çevresinde bulunması bu denizin kültürel önemini göstermektedir.
Ege Denizi kıyılarıyla, adalarıyla birbirinden güzel deniz manzaralarıyla eski çağlardan beri ilgi çekmeye devam ediyor. Söylencelerle dolu bu deniz hem coğrafyasının sunduğu nimetlerle, hem de cazibesine kapılıp köylerini, kentlerini burada inşa eden insanların ortaya koyduğu kültürel çalışmalarla adından söz ettiriyor. Yüzyıllar, hatta bin yıllar içinde Ege Denizi’nin her iki yakasında da gelişen insan faaliyetlerinin kalıntıları günümüzde turizmin can damarı sayılıyor. Öyle ki antik kentler, arkeolojik alanlar ve müzeler Ege’nin doğal güzellikleriyle kusursuz bir uyum içinde ziyaretçilerini büyülüyor.
Arkeolog Bora Eşiz’in 10. kişisel sergisi olan “Derin bir nefes al, Ege’desin!” sergisi Ege Denizi’nin merkez alınarak, bu havzanın Antik Çağ kültürlerinden ve bu kültürlerin kalıntılarından esinlenilerek oluşturuldu. Sergide, kimi zaman mitolojinin masalsı dünyasına yolculuk yapılırken, kimi zaman da mitolojik karakterlerin alışılmadık yorumlarıyla mitoloji bilgileri tazeleniyor. Özellikle kadın mitolojik karakterlere odaklanan bu ilk bölüm Mitoloji başlığını taşıyor. Takılarda betimlenen atribüler ve eserlerdeki sahneler karakterlerin kimliğine dair ipuçları verirken, ziyaretçiye eğlenceli bir bulmaca çözme hissi yaşatıyor.
Arkeoloji olarak adlandırılan ikinci bölüm Ege Denizi havzasında günışığa çıkartılmış eserlerden ilhamla hazırlandı. Kiklad İdollerinden Efes’in etkileyici Artemis’ine, tanrıça figürinlerinden Pergamon’un muhteşem sunağına kadar bakanı hayran bırakan eserlerden yola çıkılarak hazırlanan bu bölümü üçüncü bölüm olan Manzaralar takip ediyor. Bu son bölüm bazen Ege kıyılarında, bazen de Ege adalarında devam eden keyifli bir gezi sunuyor ziyaretçilere. Ege’nin geleneksel mimarisinden, kapı tokmaklarından, antik kentlerinden örneklerin yer aldığı bu bölümde Ege danslarından, zeytin hasadına kadar çeşitli konulara yer verildi.
3 Şubat 2025 Pazartesi saat 14.00'te açılışı yapılacak “Derin bir nefes al, Ege’desin” sergisi 3 Şubat – 28 Şubat 2025 tarihleri arasında ziyaret edilebilir.